ҚАЗАҚСТАНДА АГРОБИЗНЕС ҚАНДАЙ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ ІСКЕ АСЫРУДА

Ауыл шаруашылығы министрлігіне өңірлермен бірлесе отырып, агроөнеркәсіп кешені саласындағы инвестициялар көлемін арттыру тапсырылды. Бүгін ОКҚ брифингінде Ауыл шаруашылығы вице-министрі Е. Кенжеханұлының хабарлауынша, 2025 жылдың 4 айының қорытындысы бойынша олардың көлемі 213 млрд теңгені құрап, 2024 жылғы деңгейден 118%-ға жоғары болған, деп хабарлайды АРК Жаңалықтары агенттігі.

Оның ішінде ауыл және балық шаруашылығында 164,2 млрд теңге (115%); азық-түлік өнімдеріне – 48,7 млрд теңге (129%) құрады.
 
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің деректері бойынша 2024 жылы ауыл, орман және балық шаруашылығына шетелдік инвесторлардың Қазақстанға тікелей инвестицияларының жалпы ағыны 6,1 млн АҚШ долларын құрады.
 
Қазақстанда АРК инвестициялық жобаларын іске асырудың 2025-2027 жылға арналған жол картасы әзірленді. Оның аясында 3,3 трлн теңге сомасына 677 жобаны жүзеге асыру жоспарланған. Оның ішінде 2025 жылы – 611,2 млрд теңге сомасына 282 жоба, 2026 жылы – 1,1 трлн теңге сомасына 267 жоба, 2027 жылы – 1,5 трлн теңге сомасына 128 жоба.
 
Инвестицияның ең көп көлемі өңдеу жобаларында байқалады – бұл шамамен 1 478 млрд теңге, екінші орында суару саласындағы жобалар 216 млрд теңге, үшінші орында 194,6 млрд теңгеден астам инвестиция сомасы бар мал шаруашылығы жобалары тұр.
 
«СҚО тәжірибесін көбейту» бағдарламасын қаржыландыру жұмыстары жалғасуда (жылдық 2,5% деңгейінде), осылайша:
 - 2023 жылы 100 млрд теңгеге 69 СТФ қаржыландырылды, 40 СТФ пайдалануға берілді;
- 2024 жылы 96 жобаны қаржыландыруға 100 млрд теңге бөлінді, 4 жоба пайдалануға берілді;
- 2025 жылға 151 жоба бойынша осы бағдарламаны жалғастыруға 200 млрд теңге қарастырылған, оның ішінде 82 жобаның ЖСҚ мен сараптамасы бар.
 
Ағымдағы жылы бірқатар ірі қазақстандық жобалар жүзеге асырылуда. Жоспарланған жобалардың арасында келесі жобаларды атап айтуға болады:
Түркістан облысында «ҚАЗКРАХМАЛ» ЖШС жылына 150 мың тонна жүгеріні терең өңдеу зауытын іске қосады, жобаның сомасы 35 млрд теңгені құрайды.
 
Шығыс Қазақстан облысында «ALTAI MAI» ЖШС жылына 169 мың тонна қуаттылыққа ие өсімдік майын өндіретін май зауытын іске қосуда, жобалық сомасы 26,4 млрд теңгені құрайды.
 
Жамбыл облысында қуаттылығы жылына 25 мың тонна болатын «Алель Агро» АҚ құс фабрикасын іске қосу күтілуде, жобаның сомасы 13,8 млрд теңгені құрайды.
 
Атырау облысында қуаты жылына 5 мың тонна болатын «ATYRAU CHICKEN» ЖШС бройлерлік құс фабрикасын іске қосу күтілуде, жобалық сомасы 9,9 млрд теңгені құрайды.
 
Ақтөбе облысында жылына қуаты 2500 тонна «KazFeltec» ЖШС-ның жүнді бастапқы өңдеу және тоқылмаған материалдарын шығаратын зауыты іске қосылады деп күтілуде, жобалық сомасы 5 млрд теңгені құрайды.
 
Министрлік сондай-ақ ірі шетелдік және трансұлттық компаниялармен жұмыс істеуде. Ағымдағы жылы 2 инвестициялық келісімге қол қойылды:
Шымкент қаласында «Қазақстанда жылыжай кешенінің құрылысы» жобасы бойынша түрік компаниясы «Alsera» ЖШС жылына 155 мың тонна қызанақ өндіреді, жоба сомасы 650 млн долларды құрайды.
 
«QazaqArab Sugar» араб компаниясы Алматы облысында «Қазақстандағы қант зауытының құрылысы» жобасы бойынша қуаты жылына 500 мың тонна қант қызылшасын өңдеп, 500 мың тонна ақ қант өндіреді.

Сонымен қатар, министрлік ағымдағы жылы мынадай жобалар бойынша 8 инвестициялық келісім жасау мәселесін пысықтап жатыр:

«Fufeng Group» қытайлық компаниясы «Shengtai Biotech» ЖШС Жамбыл облысында қуаты жылына 1 млн тонна болатын «Жүгеріні терең өңдеуге арналған тігінен интеграцияланған индустриялық парк салу» жобасы бойынша, жоба сомасы 350 млн АҚШ доллары;
 
«PepsiCo» американдық компаниясы Алматы облысында «Тұзды тіскебасарлар өндіретін зауыт салу» жобасы бойынша өндірістік қуаты 210 мың тонна, дайын өнімнің 70 мың тоннасы (Lay's chips), жоба сомасы 376 млн АҚШ доллары;
 
Мажарстанның «UBM Group» компаниясы Қарағанды облысында (аралас жемшөп зауыты, 1 премикс зауыты) 3 зауыт салу» жобасына, Алматы облысында (аралас жемшөп), Алматы қаласында (премикс), қуаттылығы 48 мың тонна премикс, 300 мың тонна аралас жемшөп, жоба сомасы 62 млн АҚШ доллары;
 
Қытайлық «Dalian Hesheng Holdings Group» компаниясы Ақмола облысында қуаты 400 мың тонна «Астықты терең өңдеу зауытын салу» жобасы бойынша, жоба сомасы 650 млн АҚШ доллары;
 
Астана қаласында «Tiryaki Holding» түрік компаниясы "Астық пен бұршақты дақылдарды терең өңдеу бойынша интеграцияланған агроөнеркәсіп кешенін салу" жобасы үшін, бидайды қайта өңдеу қуаты – 240 мың тонна, асбұршақты қайта өңдеу қуаты – 80 мың тонна, жоба сомасы 320 млн АҚШ доллары,

Алматы облысында «Алкогольсіз сусындар өндіру» жобасы бойынша Данияның «Carlsberg Group» компаниясы, қуаттылығы 370 млн литр, жобалық құны 300 млн.
 
Польшалық «Fabe Agro» компаниясы Шымкент қаласында қуаттылығы 36 мың тонна қызанақ пен қияр шығаратын «Заманауи жылыжай кешенінің құрылысы» жобасы бойынша, жоба сомасы 120 млн АҚШ доллары;
 
Иорданияның «AL JAZEERA AGRICALE CONPANY» компаниясы «Айтас KZ» ЖШС-мен бірлесіп Алматы облысында қуаттылығы 35 млн жұмыртқа және 1000 тонна бройлер еті бар «Құс еті зауытының құрылысы» жобасы бойынша жоба сомасы, 15 млн АҚШ доллары;